Οι “πύραυλοι τ’ Απρίλη” αντιπροσωπεύουν μια ριζική αλλαγή στη γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής
Η επίθεση αντιποίνων του Ιράν κατά του Ισραήλ θα μείνει στην ιστορία ως μια από τις μεγαλύτερες νίκες αυτού του αιώνα.
Αρθρογραφώ σχετικά με το Ιράν για περισσότερα από είκοσι χρόνια. Το 2005, ταξίδεψα στο Ιράν για να επαληθεύσω “επί τόπου την αλήθεια” για τη χώρα αυτή, μια αλήθεια που αργότερα ενσωμάτωσα σε ένα βιβλίο, με τον τίτλο: Target Iran (Στόχος Ιράν), αποκαλύπτοντας τη συνεργασία ΗΠΑ-Ισραήλ για την εξεύρεση μιας νομιμοποίησης για μια στρατιωτική επίθεση εναντίον του Ιράν με σκοπό την πτώση της θεοκρατικής κυβέρνησής του. Ακολούθησε ένα άλλο βιβλίο, με το τίτλο: “Αθέτηση των συμφωνιών”, που κυκλοφόρησε το 2018, το οποίο επικαιροποιεί αυτή την αμερικανο-ισραηλινή προσπάθεια.
Τον Νοέμβριο του 2006, σε μια ομιλία μου στη Σχολή Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Κολούμπια, τόνισα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα εγκατέλειπαν ποτέ τον “καλό μου φίλο” το Ισραήλ, μέχρι, φυσικά, να το κάνουμε. Τι θα μπορούσε να επισπεύσει μια τέτοια ενέργεια, διερωτήθηκα; Τόνισα λοιπόν τότε, ότι το Ισραήλ ήταν μια χώρα μεθυσμένη από την υπερηφάνεια και την εξουσία και ότι αν οι ΗΠΑ δεν έβρισκαν τρόπο να αφαιρέσουν τα κλειδιά της μίζας από το λεωφορείο που οδηγούσε το Ισραήλ προς την άβυσσο, κι ότι δεν θα ακολουθούσαμε σαν τυφλά το Ισραήλ στο αυτοκτονικό του ταξίδι.
Τον επόμενο χρόνο, το 2007, σε μια ομιλία μου στο Αμερικανικό Εβραϊκό Συμβούλιο, όπου τόνισα ότι οι επικρίσεις μου για το Ισραήλ (για τις οποίες πολλοί στο ακροατήριο προσβλήθηκαν πολύ) προέρχονταν από την ανησυχία μου για το μέλλον του Ισραήλ. Τόνισα ότι είχα περάσει το μεγαλύτερο μέρος μιας δεκαετίας προσπαθώντας να προστατεύσω το Ισραήλ από τους ιρακινούς πυραύλους, τόσο κατά τη διάρκεια της θητείας μου, όταν υπηρετούσα στην επιχείρηση «Καταιγίδα της Ερήμου», παίζοντας ρόλο στην εκστρατεία κατά των πυραύλων SCUD, όσο και ως επιθεωρητής εξοπλισμών του ΟΗΕ, όπου συνεργάστηκα με τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες για να διασφαλίσω ότι θα εξαλείφονταν οι εν λόγω ιρακινοί πύραυλοι.
“Το τελευταίο πράγμα που θα ήθελα να δω”, είπα στο ακροατήριο, “είναι ένα σενάριο όπου ιρανικοί πύραυλοι θα πλήξουν ισραηλινό έδαφος. Αλλά αν το Ισραήλ δεν αλλάξει πορεία, αυτό είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα μιας πολιτικής που υπαγορεύεται περισσότερο από την αλαζονεία παρά από την κοινή λογική”.
Τη νύχτα της 13ης προς 14η Απριλίου 2024, οι φόβοι μου πραγματοποιήθηκαν ζωντανά μπροστά σε ένα διεθνές ακροατήριο: ιρανικοί πύραυλοι έπεσαν βροχή στο Ισραήλ και το τελευταίο δεν μπόρεσε να κάνει τίποτα για να τους σταματήσει. Όπως συνέβη λίγο πριν από κάτι παραπάνω από 33 χρόνια, όταν ιρακινοί πύραυλοι SCUD ξεπέρασαν την αμερικανική και ισραηλινή αντιπυραυλική άμυνα Patriot για να πλήξουν το Ισραήλ δεκάδες φορές μέσα σε ενάμιση μήνα, ως μέρος ενός σχεδίου επίθεσης που είχε καταρτιστεί για να εξουδετερώσει τα ισραηλινά συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας. Τότε οι ιρανικοί πύραυλοι έπληξαν ανενόχλητοι καθορισμένους στόχους μέσα στα ότια της επικράτειάς του.
Παρά τη χρήση ενός τεράστιου ολοκληρωμένου συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας που αποτελείται από το λεγόμενο σύστημα “Iron Dome”, συστοιχίες πυραύλων Patriot αμερικανικής κατασκευής και πυραυλικούς αναχαιτιστές Arrow και David’s Sling, καθώς και αεροσκάφη των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και του Ισραήλ και αμερικανικές και γαλλικές εναέριες αντιπυραυλικές άμυνες, περισσότεροι από δώδεκα ιρανικοί πύραυλοι έπληξαν ισχυρά προστατευμένα ισραηλινά αεροδρόμια και εγκαταστάσεις αεράμυνας.
Η ιρανική πυραυλική επίθεση κατά του Ισραήλ δεν εξαπολύθηκε από το πουθενά, κατά κάποιο τρόπο, αλλά μάλλον σε αντίποινα για την ισραηλινή επίθεση την 1η Απριλίου στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό της Συρίας, από την οποία σκοτώθηκαν αρκετοί ανώτεροι Ιρανοί στρατιωτικοί διοικητές. Αν και το Ισραήλ είχε ήδη πραγματοποιήσει επιθέσεις κατά ιρανικού προσωπικού εντός της Συρίας, η επίθεση της 1ης Απριλίου ήταν αξιοσημείωτη όχι μόνο για το θάνατο πολύ υψηλόβαθμων ιρανών αξιωματούχων, αλλά και για το γεγονός ότι έπληξε ένα από νομική άποψη μιλώντας, τμήμα αναξάρτητου ιρανικού εδάφους – το ιρανικό προξενείο.
Από ιρανικής πλευράς, η επίθεση στο προξενείο ήταν μια κόκκινη γραμμή η οποία, ελλείψει αντιποίνων, θα έσβηνε κάθε έννοια αποτροπής, ανοίγοντας το δρόμο για ακόμη θρασύτερη ισραηλινή επιδρομή, φτάνοντας μέχρι και σε άμεσες επιθέσεις μέσα στο Ιράν. Ωστόσο, τα αντίποινα εξισορροπούνται από ένα πολύπλοκο σύνολο αλληλένδετων πολιτικών στόχων, οι οποίοι πιθανότατα θα αμφισβητηθούν από το είδος της σύγκρουσης μεγάλης κλίμακας μεταξύ Ισραήλ και Ιράν που θα μπορούσε να προκληθεί από μια σημαντική ιρανική επίθεση αντιποίνων κατά του Ισραήλ.
Πρώτον, το Ιράν έχει ξεκινήσει μια στρατηγική που βασίζεται σε μια στροφή μακριά από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, προς τη Ρωσία, την Κίνα και την ευρασιατική χερσαία ζώνη. Η στροφή αυτή οφείλεται στην απογοήτευση του Ιράν από την αμερικανική πολιτική οικονομικών κυρώσεων και την αδυναμία ή/και απροθυμία της συλλογικής Δύσης να βρει τρόπο να άρει τις κυρώσεις αυτές.
Η αποτυχία της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν (το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης ή JCPOA) να παράσχει το είδος των οικονομικών ευκαιριών που υποσχέθηκαν όταν υπογράφηκε αποτέλεσε σημαντική κινητήρια δύναμη αυτής της ιρανικής στροφής προς ανατολάς. Αντ’ αυτού, το Ιράν προσχώρησε στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) και στο φόρουμ των BRICS και αφιέρωσε τις διπλωματικές του ενέργειες στην πλήρη και παραγωγική ενσωμάτωση του Ιράν σε αυτές τις δύο ομάδες.
Ένας γενικευμένος πόλεμος με το Ισραήλ θα υπονόμευε αυτές τις προσπάθειες.
Δεύτερον, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό στη συνολική γεωπολιτική εξίσωση για το Ιράν, παραμένει η συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Γάζα. Πρόκειται για ένα γεγονός που αλλάζει το σκηνικό, με το Ισραήλ να αντιμετωπίζει μια στρατηγική ήττα από τα χέρια της Χαμάς και των περιφερειακών συμμάχων της, ιδίως του άξονα αντίστασης υπό ιρανική ηγεσία. Για πρώτη φορά, το ζήτημα της δημιουργίας ενός παλαιστινιακού κράτους απασχόλησε τόσο έντονα ένα διεθνές ακροατήριο.
Ο σκοπός αυτός γίνεται ακόμη πιο εφικτός από το γεγονός ότι η ισραηλινή κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου, η οποία σχηματίστηκε από έναν πολιτικό συνασπισμό που αντιτίθεται σθεναρά σε κάθε έννοια παλαιστινιακού κράτους, κινδυνεύει να καταρρεύσει ως άμεσο αποτέλεσμα της επίθεσης της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 και της επακόλουθης αδυναμίας του Ισραήλ να νικήσει τη Χαμάς σε στρατιωτικό και πολιτικό επίπεδο.
Το Ισραήλ πλήττεται επίσης από τις ενέργειες της Hezbollah, η οποία έχει κρατήσει το Ισραήλ σε απόσταση κατά μήκος των βόρειων συνόρων του με τον Λίβανο, και από μη κρατικούς δρώντες, όπως οι φιλοϊρανικές ιρακινές πολιτοφυλακές και οι Χούτις στην Υεμένη, οι οποίοι έχουν επιτεθεί στο Ισραήλ άμεσα και, στην περίπτωση των Χούτις, έμμεσα, κλείνοντας κρίσιμες θαλάσσιες γραμμές επικοινωνίας που έχουν ως αποτέλεσμα τον στραγγαλισμό της ισραηλινής οικονομίας.
Αλλά το Ισραήλ είναι αυτό που έχει κάνει τη μεγαλύτερη ζημιά στον εαυτό του, εφαρμόζοντας μια γενοκτονική πολιτική αντιποίνων κατά του άμαχου πληθυσμού της Γάζας. Οι ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα είναι η ζωντανή εκδήλωση της ύβρεως και της αλαζονίας της πολιτικής εξουσίας για την οποία προειδοποιούσα το 2006-2007. Είχα πει τότε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα δεχτούν να είναι επιβάτες σε ένα πολιτικό λεωφορείο που οδηγείται από το Ισραήλ και το οποίο θα μας σύρει σε έναν πόλεμο με το Ιράν που δεν μπορεί να κερδηθεί.
Μέσω της εγκληματικής συμπεριφοράς του απέναντι στους Παλαιστίνιους πολίτες στη Γάζα, το Ισραήλ έχει χάσει την υποστήριξη μεγάλου μέρους της υφηλίου, θέτοντας τις ΗΠΑ σε μια θέση όπου θα δουν την ήδη αμαυρωμένη φήμη τους να πλήττεται ανεπανόρθωτα, σε μια εποχή που ο κόσμος περνάει από μια περίοδο κυριαρχούμενης από τις ΗΠΑ μοναδικότητας στην πολυπολικότητα υπό την ηγεσία των BRICS και που οι ΗΠΑ πρέπει να διατηρήσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιρροή στον λεγόμενο “Παγκόσμιο Νότο”.
Οι ΗΠΑ προσπάθησαν – ανεπιτυχώς – να αφαιρέσουν τα κλειδιά από τη μίζα του λεωφορείου αυτοκτονίας με οδηγό τον Νετανιάχου. Αντιμέτωπη με την ακραία απροθυμία της ισραηλινής κυβέρνησης να αλλάξει την πολιτική της απέναντι στη Χαμάς και τους αμάχους της Γάζας, η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν άρχισε να παίρνει αποστάσεις από την πολιτική Νετανιάχου και να προειδοποιεί το Ισραήλ ότι η άρνησή του να αλλάξει τις ενέργειές του στη Γάζα για να ικανοποιήσει τις αμερικανικές ανησυχίες θα είχε συνέπειες.
Οποιαδήποτε ιρανικά αντίποινα κατά του Ισραήλ θα πρέπει να περιηγηθούν σε αυτά τα εξαιρετικά περίπλοκα πολιτικά ύδατα, επιτρέποντας στο Ιράν να επιβάλει μια βιώσιμη αποτρεπτική στάση σχεδιασμένη να αποφύγει μελλοντικές ισραηλινές επιθέσεις, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι δεν θα εκτραπούν ούτε οι πολιτικοί του στόχοι μιας γεωπολιτικής στροφής προς ανατολάς, ούτε η ανάδειξη της υπόθεσης της δημιουργίας του παλαιστινιακού κράτους στην παγκόσμια σκηνή.
Η ιρανική επίθεση κατά του Ισραήλ φαίνεται ότι ξεπέρασε με επιτυχία αυτές τις πολιτικές παγίδες. Πέτυχε κυρίως με το να κρατήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες έξω από τη διαδικασία της μάχης. Πράγματι, οι Ηνωμένες Πολιτείες συμμετείχαν στην άμυνα του Ισραήλ, βοηθώντας το στην κατάρριψη δεκάδων ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων. Αυτή η εμπλοκή ωφέλησε το Ιράν, αφού απλώς ενίσχυσε, όπως αποδείχθηκε, το γεγονός ότι κανένας συνδυασμός δυνατοτήτων αντιπυραυλικής άμυνας δεν θα μπορούσε τελικά να αποτρέψει τους ιρανικούς πυραύλους από το να φθάσουν στους καθορισμένους στόχους τους.
Οι στόχοι που επλήγησαν από το Ιράν -δύο αεροπορικές βάσεις στην έρημο Νεγκέβ από τις οποίες εκτοξεύθηκαν τα αεροσκάφη που χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση της 1ης Απριλίου στο ιρανικό προξενείο, καθώς και αρκετές ισραηλινές εγκαταστάσεις αεράμυνας- συνδέονταν άμεσα με τα επιχειρήματα που προσπαθούσε να προβάλει το Ιράν για να καθορίσει το εύρος και την κλίμακα της αποτρεπτικής του πολιτικής.
Πρώτον, οι ενέργειες του Ιράν δικαιολογούνταν βάσει του άρθρου 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών – το Ιράν προέβη σε αντίποινα κατά ισραηλινών στόχων που συνδέονταν άμεσα με την ισραηλινή επίθεση κατά του Ιράν – και δεύτερον, οι ισραηλινές εγκαταστάσεις αεράμυνας αποδείχθηκε ότι ήταν ευάλωτες σε μια ιρανική επίθεση. Το συνδυασμένο αποτέλεσμα αυτών των δύο παραγόντων ήταν ότι το σύνολο της επικράτειας του Ισραήλ θα μπορούσε να χτυπηθεί από το Ιράν ανά πάσα στιγμή, και ότι δεν υπήρχε τίποτα που το Ισραήλ ή οι σύμμαχοί του θα μπορούσαν να κάνουν για να αποτρέψουν μια τέτοιου είδους επίθεση.
Το μήνυμα αυτό είχε απήχηση όχι μόνο στους διαδρόμους της εξουσίας στο Τελ Αβίβ, αλλά και στην Ουάσιγκτον, όπου οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ ήρθαν αντιμέτωποι με τη δυσάρεστη αλήθεια ότι αν οι ΗΠΑ ενεργούσαν σε συνεννόηση με το Ισραήλ για να συμμετάσχουν ή να διευκολύνουν μια ισραηλινή απάντηση, οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις των ΗΠΑ σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή θα ήταν εκτεθειμένες σε ιρανικές επιθέσεις, τις οποίες οι ΗΠΑ θα ήταν αδύνατο να σταματήσουν.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι Ιρανοί επέμεναν τόσο πολύ να μείνουν οι ΗΠΑ έξω από τη σύγκρουση και για τον οποίο η κυβέρνηση Μπάιντεν ήταν πρόθυμη να διασφαλίσει ότι τόσο το Ιράν όσο και το Ισραήλ θα καταλάβαιναν ότι οι ΗΠΑ δεν θα συμμετείχαν σε μια ισραηλινή ανταπάντηση κατά του Ιράν.
Οι “πύραυλοι τ’ Απρίλη” αντιπροσωπεύουν μια ριζική αλλαγή στη γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής: την καθιέρωση ενός ιρανικού αποτρεπτικού μέσου που θα έχει αντίκτυπο τόσο στο Ισραήλ όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρόλο που τα ρεβανσιστικά συναισθήματα είναι έντονα στο Τελ Αβίβ, ιδίως μεταξύ των πιο ριζοσπαστικών συντηρητικών στην ισραηλινή κυβέρνηση, και η απειλή ισραηλινών αντιποίνων κατά του Ιράν δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς, το γεγονός είναι ότι ο βασικός πολιτικός στόχος του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου για πάνω από 30 χρόνια, δηλαδή να παρασύρει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε πόλεμο με το Ιράν, έχει ακυρωθεί από το Ιράν.
Επιπλέον, το Ιράν μπόρεσε να φθάσει σε αυτό το επιτυχές αποτέλεσμα χωρίς να διαταράξει τον στρατηγικό του άξονα προς ανατολάς ή να υπονομεύσει την υπόθεση του παλαιστινιακού κράτους. Η επιχείρηση “Αληθινή υπόσχεση”, όπως ονόμασε το Ιράν την επίθεση αντιποίνων κατά του Ισραήλ, θα μείνει στην ιστορία ως μια από τις σημαντικότερες στρατιωτικές νίκες στην ιστορία του σύγχρονου Ιράν, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πόλεμος είναι απλώς μια προέκταση της πολιτικής με άλλα μέσα. Το γεγονός ότι το Ιράν δημιούργησε μια αξιόπιστη αποτρεπτική στάση χωρίς να διαταράξει τους κύριους πολιτικούς άξονες και στόχους του είναι ο ορισμός της νίκης.
Πηγή: https://www.scottritterextra.com/p/the-missiles-of-april
