αναπληρωτής καθηγητής στο Κρατικό Πανεπιστήμιο Οικονομικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας στη Μόσχα
Ούτε ένας υψηλόβαθμος Κινέζος αξιωματούχος δεν βρέθηκε στο αεροδρόμιο για να αποχαιρετήσει τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος ολοκλήρωσε την επίσκεψή του στην Κίνα τόσο άδοξα. Γιατί οι πιο σημαντικές συνομιλίες για την Ουάσινγκτον κατέληξαν σε αποτυχία, τι απαίτησε ο Μπλίνκεν από την Κίνα όσον αφορά τις σχέσεις με τη Ρωσία – και ποια προβλήματα εμποδίζουν τις Ηνωμένες Πολιτείες να ασκήσουν πίεση στην Κίνα;
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν πραγματοποίησε αυτή την εβδομάδα τριήμερη επίσκεψη στην Κίνα. Στις 24 Απριλίου, έφτασε στη Σαγκάη (όπου μίλησε σε τοπικούς ηγέτες του κόμματος και Αμερικανούς ομογενείς) πριν μεταβεί στην πρωτεύουσα για συνομιλίες με τον Κινέζο ομόλογό του Γουάνγκ Γι, καθώς και με τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ.
Οι δύο πλευρές τελικά «κατέληξαν σε συναίνεση σε πέντε σημεία», όπως αναφέρει το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών. Μεταξύ αυτών είναι η δέσμευση να εργαστούν σκληρά για τη βελτίωση των σχέσεων, να συνεχίσουν να επικοινωνούν, να διεξάγουν συζητήσεις και διαλόγους για διάφορα θέματα, να επεκτείνουν τις πολιτιστικές ανταλλαγές και να ενισχύσουν τους δεσμούς μεταξύ των ειδικών απεσταλμένων των δύο χωρών.
Από τη διπλωματική στη ρωσική γλώσσα, αυτό σημαίνει ότι: Η Ουάσιγκτον και το Πεκίνο δεν συμφώνησαν σε τίποτα σοβαρό. Ούτε θα μπορούσαν. Και κυρίως επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν διάθεση να διαπραγματευτούν με την Κίνα.
«Το βασικό πρόβλημα στις σινοαμερικανικές σχέσεις είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να έχουν λανθασμένη άποψη για την Κίνα. Τη βλέπουν ως αντίπαλο και εχθρό και όχι ως εταίρο”, γράφει η κινεζική εφημερίδα The Global Times.
Και όμως η Κίνα έχει προτείνει έναν διαφορετικό δρόμο. «Πρότεινα ότι ο αμοιβαίος σεβασμός, η ειρηνική συνύπαρξη και η αμοιβαία συνεργασία είναι οι τρεις κυρίαρχες αρχές. Αυτά είναι τόσο διδάγματα από το παρελθόν όσο και κατευθυντήριες γραμμές για το μέλλον”, δήλωσε ο Σι Τζινπίνγκ.
Εξηγώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση τίποτα δεν θα λειτουργήσει. Οι ΗΠΑ και η Κίνα «μπορούν να βαδίσουν σταθερά προς τη σωστή κατεύθυνση, δηλαδή προς τα εμπρός, ή να επιστρέψουν στο καθοδικό σπιράλ της σχέσης», εξήγησε ο Γουάνγκ Γι. Παρουσίασε μάλιστα εν ολίγοις αυτό το καθοδικό σπιράλ – μέσω μιας δοκιμής βαλλιστικού πυραύλου λίγο πριν από την επίσκεψη του Μπλίνκεν.
Ωστόσο, οι Αμερικανοί δεν διαβάζουν σωστά αυτά τα μηνύματα. Απλώς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν διαφορετικά την Κίνα – δεν ξέρουν πώς, και (αν κρίνουμε από την επιμονή της σημερινής κυβέρνησης στη διατήρηση ενός μονοπολικού κόσμου) δεν το επιθυμούν. Βλέπουν την Κίνα μόνο ως αντίπαλο που πρέπει να περιοριστεί και να εξημερωθεί.
Στην πραγματικότητα, ο Μπλίνκεν εμφανίστηκε στην Κίνα με συγκεκριμένες απειλές. «Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν μετέφερε άλλη μια σοβαρή προειδοποίηση στο Πεκίνο. Την προηγούμενη σοβαρή την είχε μεταφέρει πρόσφατα η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν. Απείλησε με νέες οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κυρώσεις, αν το Πεκίνο δεν απαλλαγεί από την «πλεονάζουσα παραγωγή» που εκτοπίζει τις ΗΠΑ από τα κυρίαρχα ύψη τους στη βιομηχανία, στην τεχνολογία και στο εμπόριο», όπως σχολιάζει ο Ρώσος μελετητής της Κίνας Γιούρι Ταβρόφσκι.
***
Σημ. Μετ. και συνεχίζει ο Ταβρόφσκι:
Οι οικονομικές αξιώσεις και απειλές είναι πιθανό να επαναληφθούν από τον Μπλίνκεν. Ωστόσο, ο Μπλίνκεν δεν βλέπει την κύρια απειλή για την αμερικανική ηγεμονία τόσο πολύ στο Τικτόκ ή ακόμη και στα ηλεκτρικά οχήματα. Ανησυχεί κυρίως για την επικείμενη συνάντηση του Μαΐου μεταξύ του προέδρου μας Βλαντιμίρ Πούτιν και του προέδρου Σι Τζινπίνγκ. Η επιτυχία της επίσκεψης φοβίζει θανάσιμα την Ουάσιγκτον, η οποία είναι έτοιμη να την αποτρέψει με κάθε είδους προειδοποιήσεις και απειλές.
Όλες οι συναντήσεις μεταξύ των δύο ηγετών τα τελευταία χρόνια είχαν το πιο σοβαρό και το πιο επιζήμιο αντίκτυπο για την Ουάσινγκτον. Στις αρχές Φεβρουαρίου του 2022, συζητήθηκε ένα πρόγραμμα στρατηγικής δέσμευσης για την περίοδο μετά την πανδημία της COVD-19. Λίγες εβδομάδες αργότερα, ξεκίνησε η Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση.
Στη Μόσχα το 2023, οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι «ο κόσμος υφίσταται τεράστιες αλλαγές που δεν έχει ξαναδεί εδώ και 100 χρόνια και εσείς και εγώ οδηγούμε αυτή την αλλαγή», όπως είχε δηλώσει ο Σι Τζινπίνγκ. Στη σύνοδο κορυφής της πρωτοβουλίας Belt and Road το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, η εμπιστοσύνη της Μόσχας και του Πεκίνου έφτασε στα ύψη και η Κίνα προσκλήθηκε για πρώτη φορά να συμμετάσχει στην ανάπτυξη της Βόρειας Θαλάσσιας Οδού, η οποία θα απαξίωνε τα σχέδια των ΗΠΑ για ναυτικό αποκλεισμό του Μεσαίου Βασιλείου στο Πορθμό της Μάλακκα.
Ο Πούτιν θα μεταβεί στο Πεκίνο με μια νέα εντολή που του έδωσε η συντριπτική πλειοψηφία των Ρώσων ψηφοφόρων. Είναι έτοιμος για νέες πρωτοβουλίες και επιτυχίες στην εξωτερική πολιτική. Ο Σι Τζινπίνγκ, επίσης, έχει εντολή να κυβερνήσει επ’ αόριστον, που του δόθηκε το 2017 από το συνέδριο του κόμματος.
Υπό την ηγεσία του, η Κίνα ανακάμπτει από την πανδημία, η οικονομία βελτιώνεται, αλλά η πολιτική ζωή δεν έχει ακόμη επιστρέψει στην ομαλότητα και η επόμενη ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ δεν έχει συγκληθεί εδώ και αρκετούς μήνες. Προφανώς, υπό αυτές τις συνθήκες, ένα μέρος του επιχειρηματικού κόσμου, της γραφειοκρατίας και της κοινότητας των εμπειρογνωμόνων άρχισε να εκφράζει αμφιβολίες για την ορθότητα της πορείας. Επηρεάστηκαν επίσης από τις προειδοποιήσεις της Τζάνετ Γέλεν. Μετά την επίσκεψή της τις τελευταίες εβδομάδες, προέκυψαν πρόσθετες δυσκολίες στις σχέσεις μεταξύ ρωσικών και κινεζικών τραπεζών και μειώθηκαν οι εξαγωγές προϊόντων υψηλής τεχνολογίας.
Φυσικά, η κατάσταση παραμένει υπό τον έλεγχο του Κομμουνιστικού Κόμματος και του προέδρου Σι Τζινπίνγκ. Αυτός είναι ο εγγυητής της διατήρησης και της περαιτέρω ανάπτυξης της στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ των δύο χωρών μας.
***
Ο Μπλίνκεν, από την άλλη πλευρά, απαίτησε από το Πεκίνο να σταματήσει να βοηθά τη Μόσχα. «Βλέπουμε την Κίνα να μοιράζεται εργαλειομηχανές, ημιαγωγούς και άλλα είδη διπλής χρήσης που βοήθησαν τη Ρωσία να ανοικοδομήσει την αμυντική βιομηχανική της βάση», επισήμανε αγανακτισμένος ο υπουργός Εξωτερικών σε συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της G7. Όπως είπε, τέτοιου είδους ενέργειες του Πεκίνου καταλήγουν σε απειλές «τόσο για την Ουκρανία όσο και για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια».
Δεν έχει γνωστοποιηθεί τι ακριβώς του απάντησε ο σύντροφος Σι, αλλά μετά τη συνάντηση με τους Κινέζους εταίρους του, ο υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι «αν το Πεκίνο δεν λάβει μέτρα για την επίλυση αυτού του προβλήματος, θα το κάνει η Ουάσινγκτον». «Έχουμε ήδη επιβάλει κυρώσεις σε περισσότερες από 100 κινεζικές επιχειρήσεις – μέσω ελέγχων των εξαγωγών και ούτω καθεξής. Όπως έχουμε κάνει και στο παρελθόν, είμαστε έτοιμοι να λάβουμε πρόσθετα μέτρα, και το κατέστησα πολύ σαφές αυτό στις σημερινές συναντήσεις”, είπε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, οι ΗΠΑ και η Κίνα δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία ούτε για το θέμα αυτό. «Από ό,τι μπορούμε να συμπεράνουμε – το Πεκίνο δεν πρόκειται να λύσει το “πρόβλημα” της υποστήριξης της Ρωσίας. Ο Μπλίνκεν έχει διολισθήσει δημοσίως σε υστερία», συνοψίζει ο Ρώσος ειδικός σε θέματα Κίνας Νικολάι Βαβίλοφ.
Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα, η αποτυχία των διαπραγματεύσεων εξηγείται, μεταξύ άλλων, από την προσωπικότητα του υπουργού Εξωτερικών. «Οι επισκέψεις του Μπλίνκεν είναι υπερεκτιμημένες. Πρόκειται για έναν αδύναμο διαπραγματευτή – όλοι οι αναπληρωτές του επί θεμάτων της Κίνας είναι εξίσου αδύναμοι διαπραγματευτές. Δεν ξέρουν πώς να ασκήσουν πίεση στην Κίνα, δεν έχουν σαφείς οδηγίες και δεν γνωρίζουν την περιοχή”, γράφει ο Νικολάι Βαβίλοφ. Ωστόσο, εκτός από αυτό, η αποτυχία εξηγείται και από άλλες πτυχές των σινοαμερικανικών σχέσεων.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τουλάχιστον τρία προβλήματα στην πορεία προς την υλοποίηση των απειλών – συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων – κατά της Κίνας.
Πρώτον, το να απειλούν την Κίνα με οικονομικές κυρώσεις είναι επικίνδυνο για τις ίδιες τις ΗΠΑ. Οι δύο οικονομίες είναι στενά συνυφασμένες και οι Κινέζοι είναι ο μεγαλύτερος κάτοχος χρεωστικών περιουσιακών στοιχείων των ΗΠΑ. Οι προσπάθειες εμπλοκής σε εμπορικούς πολέμους με το Πεκίνο έχουν συνήθως οδηγήσει σε προβλήματα και όχι σε λύσεις.
Δεύτερον, είναι εξαιρετικά δυσμενές για τον Μπάιντεν να αντιμετωπίσει οικονομικά προβλήματα τους επόμενους έξι μήνες – όταν βρίσκεται σε εξέλιξη η προεκλογική εκστρατεία στις ΗΠΑ. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι υποψήφιοι των Ρεπουμπλικανών και των Δημοκρατικών είναι στήθος με στήθος, και το αμερικανικό εκλογικό σώμα εστιάζει πάντοτε κυρίως στην οικονομία όσον αφορά τις εκλογικές του προτιμήσεις.
Και αν υπάρξει οικονομική κρίση στις ΗΠΑ λόγω της διακοπής των δεσμών με την Κίνα, οι ψηφοφόροι δεν θα συγχωρήσουν τον Μπάιντεν.
Στην πραγματικότητα, η κινεζική πλευρά δεν έχει ιδέα αν η σημερινή κυβέρνηση θα παραμείνει στην εξουσία στους παροιμιώδεις έξι επόμενους μήνες. Αυτό σημαίνει -και αυτό είναι το τρίτο πρόβλημα – ότι ο σύντροφος Σι θεωρεί τόσο τον Μπλίνκεν όσο και τον Μπάιντεν ως «κουτσές πάπιες» με τις οποίες δεν έχει νόημα να συνάψει μακροπρόθεσμες συμφωνίες. Σε αντίθεση, για παράδειγμα, με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος μόλις επανεξελέγη για μια ακόμη θητεία και σύντομα θα επισκεφθεί το Πεκίνο. Και σίγουρα θα τον υποδεχτούν με όλο τον απαιτούμενο σεβασμό.
Ο Μπλίνκεν αποχώρησε έρημος και μόνος από τη ΛΔΚ. Κανείς από τους τοπικούς αξιωματούχους δεν αποχαιρέτησε τον υπουργό Εξωτερικών – μόνο ο πρέσβης των ΗΠΑ Νίκολας Μπερνς έσφιξε το χέρι του αφεντικού του με ένα μαγκωμένο χαμόγελο στη ράμπα του αεροσκάφους.
Πηγή: https://vz.ru/
