Δήλωση του Μ.Ι. Ουλιάνοφ, Γενικού Διευθυντή της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Μόνιμου Αντιπροσώπου της Ρωσικής Ομοσπονδίας στους Διεθνείς Οργανισμούς στη Βιέννη, στο πλαίσιο του 1ου θέματος της ημερήσιας διάταξης της συνόδου του Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΟΑΕ,
στη Βιέννη,
στις 11 Απριλίου 2024
Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε,
Ζητήσαμε έκτακτη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΟΑΕ λόγω της ραγδαίας επιδείνωσης της κατάστασης στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορόζιε. Επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω ότι πρόκειται για τον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό στην Ευρώπη. Οποιοδήποτε πυρηνικό συμβάν σε αυτόν είναι επιβαρυμένο με εξαιρετικά επικίνδυνες συνέπειες.
Η Ρωσική Ομοσπονδία δίνει προτεραιότητα στη διαφύλαξη της σωστής πυρηνικής ασφάλειας και προστασίας του εργοστασίου, ειδικά επειδή βρίσκεται κοντά στην περιοχή των εχθροπραξιών. Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσουμε την αξιόπιστη λειτουργία του πυρηνικού σταθμού σε τέτοιες δύσκολες συνθήκες.
Δυστυχώς, η ουκρανική πλευρά, της οποίας οι ένοπλες δυνάμεις βρίσκονται όχι μακριά από τον ZNPP, ακολουθεί την ακριβώς αντίθετη τακτική εδώ και δύο χρόνια. Επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω ότι από τα μέσα Ιουλίου έως τα τέλη Νοεμβρίου του 2022, οι ΕΔΟ εξαπέλυαν εναντίον του σταθμού τακτικά πυρά με ρουκέτες και πυροβολικό. Τελικά, ωστόσο, το Κίεβο φάνηκε να αντιλαμβάνεται τους απαράδεκτους κινδύνους που συνεπάγονταν και από τις 20 Νοεμβρίου 2022 οι απευθείας επιθέσεις στο χώρο του σταθμού είχαν ανασταλεί.
Πάντως, οι επιθέσεις συνεχίστηκαν, αλλά εκτός της περιμέτρου του σταθμού. Οι κοντινές βιομηχανικές περιοχές και οι υποδομές που σχετίζονται με τον σταθμό, καθώς και η πόλη Energodar, όπου ζουν οι εργαζόμενοι στον σταθμό και οι οικογένειές τους, εξακολούθησαν να αποτελούν τακτικούς στόχους.
Πρόσφατα, τα ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη έγιναν το κύριο μέσο επίθεσης. Οι συνάδελφοι μπορεί να θυμούνται ότι στις εβδομαδιαίες επισκοπήσεις της κατάστασης στον ZNPP που διανέμουμε στον ΔΟΑΕ, αναφερόταν κάθε φορά ότι μέχρι και εκατό και πλέον μη επανδρωμένα αεροσκάφη την εβδομάδα εμφανίζονταν και ανακόπτονταν από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις στην περιοχή του εργοστασίου.
Μια σοβαρή ένδειξη της κλιμακούμενης τάσης ήταν η έκρηξη, στις 12 Μαρτίου, ενός εκρηκτικού μηχανισμού που μεταφέρθηκε από μη επανδρωμένο αεροσκάφος, χωρίς βλήματα, μόλις πέντε μέτρα από τον φράχτη μιας αποθήκης που περιείχε τεράστια αποθέματα καυσίμων ντίζελ, τα οποία είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της λειτουργίας του ZNPP σε περίπτωση βλάβης των γραμμών ηλεκτροδότησης.
Η πιο έντονη κλιμάκωση σημειώθηκε στα τέλη της περασμένης εβδομάδας. Στις 5 Απριλίου, Ρώσοι στρατιώτες αναχαίτισαν δύο ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που κατευθύνονταν προς το εργοστάσιο. Τα συντρίμμια τους έπεσαν κοντά στο λιμάνι και το σταθμό αζώτου-οξυγόνου. Στις 7 Απριλίου, μια σειρά από πλήγματα πραγματοποιήθηκαν απευθείας στο χώρο του ZNPP, κάτι που είχε να συμβεί από τις 20 Νοεμβρίου 2022. Η πρώτη επίθεση πραγματοποιήθηκε σχεδόν το μεσημέρι, όταν χτυπήθηκε ένα φορτηγό που μετέφερε τρόφιμα στην καντίνα.
Τρεις άνθρωποι τραυματίστηκαν, ο ένας από αυτούς σοβαρά. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στις μονάδες παραγωγής ενέργειας 5 και 6. Ένα από αυτά καταρρίφθηκε και το δεύτερο εξερράγη στην οροφή του αντιδραστήρα #6, καταστρέφοντας τις κάμερες παρακολούθησης που βρίσκονταν εκεί. Πλησιάζοντας προς το βράδυ, δέχθηκε επίθεση ένα μοναδικής αξίας εκπαιδευτικό κέντρο που βρίσκεται κοντά στην περίμετρο του ZNPP, όπου βρίσκεται ο μοναδικός στον κόσμο πλήρους κλίμακας προσομοιωτής αίθουσας αντιδραστήρων.
Ένα άλλο ουκρανικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος καταρρίφθηκε στο εργοστάσιο στις 8 Απριλίου και προσγειώθηκε στην οροφή του μηχανοστασίου της Μονάδας 5. Στις 9 Απριλίου, η οροφή του εκπαιδευτικού κέντρου δέχθηκε εκ νέου πλήγμα. Όπως βλέπουμε, η ουκρανική πλευρά έχει κάνει αυτές τις επιθέσεις σχεδόν καθημερινή ρουτίνα.
Δυστυχώς, δεν μπορούμε να μην σημειώσουμε ότι οι πληροφορίες που στείλαμε στη Γραμματεία του ΔΟΑΕ σχετικά με τις επιθέσεις το βράδυ της 7ης Απριλίου δεν δημοσιεύτηκαν ως ενημερωτική εγκύκλιος παρά μόνο το βράδυ της 9ης Απριλίου, δηλαδή δύο ημέρες αργότερα. Αυτό περιόρισε την ευκαιρία των κρατών μελών να εξοικειωθούν με τα γεγονότα που διαβιβάσαμε προκειμένου να προετοιμαστούν για τη σημερινή συνεδρίαση. Πιστεύουμε ότι τέτοιες καθυστερήσεις είναι απαράδεκτες, ιδίως όταν πρόκειται για έκτακτα περιστατικά.
Όπως ορθά επεσήμανε ο κ. Ραφαέλ Γκρόσσι, Γενικός Διευθυντής του ΔΟΑΕ, στη δήλωσή του που εκδόθηκε τη νύχτα της 7ης προς 8η Απριλίου, τα περιστατικά αυτά έθεσαν σε σοβαρό κίνδυνο την πυρηνική ασφάλεια στον πυρηνικό σταθμό ZNPP. Όπως τόνισε, αυτές οι ανεύθυνες επιθέσεις έχουν αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο μεγάλου πυρηνικού ατυχήματος και πρέπει να σταματήσουν αμέσως. Συμμεριζόμαστε πλήρως τις δηλώσεις του Γενικού Διευθυντή.
Θα θέλαμε με την ευκαιρία αυτή να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας στον κ. Ραφαέλ Γκρόσσι για την άμεση και υπεύθυνη αντίδραση στην κλιμακούμενη κατάσταση. Ωστόσο, υπάρχει μόνο μία αλλά πολύ σοβαρή παρατήρηση. Δεν τόλμησε ποτέ να δείξει ευθέως την ουκρανική πλευρά ως ένοχη για τις απερίσκεπτες ενέργειες. Σε αυτή την περίπτωση, οι αναφορές στις οποίες δεν καταλογίζονται ευθύνες για τη παραβίαση των εντολών του ΔΟΑΕ, δεν αποδίδουν.
Η κατάσταση στον πυρηνικό σταθμό ZNPP έχει αποκτήσει ιδιαίτερο χαρακτήρα. Η διατύπωση από τον Γενικό Διευθυντή “πέντε συγκεκριμένων αρχών” για τη διασφάλιση της πυρηνικής ασφάλειας στο εργοστάσιο, η οποία συνάντησε θετική αντίδραση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και στο Συμβούλιο Διοικητών του ΔΟΑΕ, του δίνει κάθε δικαίωμα να υποδείξει την ένοχη πλευρά, όπως, μάλιστα, υπονοείται στην τελευταία παράγραφο της δήλωσής του της 30ής Μαΐου 2023. Όπως βλέπουμε, η απουσία άμεσης αναφοράς στο καθεστώς του Κιέβου, στις πρόσφατες δηλώσεις του Γενικού Διευθυντή απλώς ενθάρρυνε το καθεστώς (Ζ)ελένσκι να συνεχίσει τις ανεύθυνες και εξαιρετικά επικίνδυνες ενέργειές του.
Αναμένουμε από τη Γραμματεία του ΔΟΑΕ να διορθώσει αυτή την πολύ σοβαρή παράλειψη. Διαφορετικά, η παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τις πέντε αρχές που διενεργείται από το προσωπικό του Οργανισμού, είναι σε μεγάλο βαθμό άνευ νοήματος.
Θα θέλαμε να τονίσουμε ότι οι επιθέσεις εναντίον του εργοστασίου αποτελούν κατάφωρη παραβίαση της πρώτης από τις “πέντε συγκεκριμένες αρχές”, η οποία ορίζει ότι πρέπει να αποκλειστεί κάθε επίθεση εναντίον του εργοστασίου. Συμμεριζόμαστε πλήρως την εκτίμηση του Γενικού Διευθυντού ως προς το θέμα αυτό.
Επιπλέον, δεν μπορεί πλέον να ειπωθεί ότι οι επτά αρχές πυρηνικής ασφάλειας και προστασίας του Γενικού Διευθυντή κατά τη διάρκεια της ένοπλης σύγκρουσης όσον αφορά τον ZNPP έχουν τεθεί μερικώς σε κίνδυνο, όπως έχει παρουσιάσει ο επικεφαλής του Οργανισμού στις τακτικές εκθέσεις του. Μετά τα πλήγματα του Κιέβου στο εργοστάσιο, και οι επτά αρχές έχουν παραβιαστεί πλήρως, στο σύνολό τους, συμπεριλαμβανομένης της πρώτης εξ αυτών – της διασφάλισης της φυσικής ακεραιότητας των εγκαταστάσεων.
Είναι σημαντικό να τονιστεί επίσης και ένα άλλο θεμελιώδες σημείο. Οι ενέργειες του καθεστώτος του Κιέβου θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του προσωπικού του ZNPP, καθώς και των ειδικών του ΙΑΕΑ στο σταθμό. Το πρώτο χτύπημα στις 7 Απριλίου έλαβε χώρα μόλις 20 λεπτά αφότου το προσωπικό του Οργανισμού είχε πραγματοποιήσει έναν συνήθη γύρο στο χώρο του εργοστασίου. Στη συνέχεια, όταν το προσωπικό του διεθνούς οργανισμού ανέβηκε στην οροφή του αντιδραστήρα έξι, οι Ρώσοι στρατιωτικοί αναγκάστηκαν να λάβουν μέτρα έκτακτης ανάγκης για να εξουδετερώσουν το drone που πλησίαζε.
Τελικά προσέκρουσε και εξερράγη ακριβώς δίπλα στο κτίριο της μονάδας παραγωγής ενέργειας. Το επεισόδιο αυτό περιγράφεται στη δήλωση του Γενικού Διευθυντού της 7ης Απριλίου. Φαίνεται ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις δεν θα μπορούσαν να αγνοούσαν ότι επιχειρούσαν να πλήξουν τη θέση του προσωπικού του ΔΟΑΕ που κυκλοφορούσε γύρω από το εργοστάσιο με μπλε στολές με την επιγραφή “Ηνωμένα Έθνη”. Παρεμπιπτόντως, τα περιστατικά αυτά εξηγούν γιατί πρέπει να επιβάλουμε ορισμένους περιορισμούς στις μετακινήσεις του προσωπικού του Οργανισμού γύρω από το εργοστάσιο. Είμαστε υπεύθυνοι για την ασφάλειά τους και δεν μπορούμε να θέσουμε τη ζωή τους σε κίνδυνο.
Θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων και όσων επιδίδονται σε κάθε είδους υποστήριξη του καθεστώτος του Κιέβου, στηλίτευσαν σαφώς κατά τη σημερινή συνεδρίαση το απαράδεκτο των επιθέσεων κατά του ΑΗΣ Ζαπορίζια και απαίτησαν την άμεση διακοπή τους. Τα θέματα πυρηνικής ασφάλειας δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο πολιτικών παιχνιδιών. Πρέπει να είναι σημαντικότερα από οποιεσδήποτε καιροσκοπικές πολιτικές σκοπιμότητες. Από την άποψη αυτή, το αποτέλεσμα των σημερινών συζητήσεων θα συμβάλλει κατά κάποιον τρόπο στην αποκάλυψη της αλήθειας.
Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Πηγή: https://mid.ru/
***
Σχόλιο της Σεισάχθειας:
Κάποιοι θα περίμεναν ενδεχομένως ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΟΑΕ ή τουλάχιστον ο Αργεντίνος επικεφαλής του οργανισμού θα έπαιρναν επιτέλους θέση ειδικά στο ζήτημα του καταλογισμού ευθυνών – προφανώς στην ουκρανική πλευρά – ωστόσο δεν έγινε κάτι τέτοιο.
Ο Γκρόσσι και το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΟΑΕ, όλοι οι εμπειρογνώμονες παριστάνουν τους ανήξερους όταν πρόκειται να επιρρίψουν ευθύνες στην ουκρανική πλευρά, που είναι ο μόνος υπαίτιος αυτών των επιθέσεων, παρά το γεγονός ότι υπάρχει κλιμάκιο του οργανισμού εγκατεστημένο επιτόπου, εδώ και καιρό, ακριβώς γι αυτό λόγο: να διαπιστώσει τη προέλευση των επιθέσεων.
Επομένως δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι για άλλη μια φορά ο ΔΟΑΕ, παραμένει «σιωπηλός δια κλειστού στόματος» του Γραμματέα του, όσο αφορά την προφανέστατη προέλευση των πληγμάτων. Στη δήλωση που ακολουθεί δεν αναφέρεται ούτε μια φορά, έστω και το όνομα «Ουκρανία» στο τμήμα του κειμένου που αφορά τις επιθέσεις στο πυρηνικό σταθμό.
***
Ενημέρωση 222 – Δήλωση του Γενικού Διευθυντή του ΔΟΑΕ για την κατάσταση στην Ουκρανία
11 Απριλίου 2024
(….) Μιλώντας σε έκτακτη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), ο Γενικός Διευθυντής Grossi δήλωσε ότι είναι υψίστης σημασίας να διασφαλιστεί ότι “αυτές οι απερίσκεπτες επιθέσεις δεν θα σηματοδοτήσουν την έναρξη ενός νέου και σοβαρά επικίνδυνου μετώπου του πολέμου”.
Ο γενικός διευθυντής του ΙΑΕΑ θα μιλήσει στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη τη Δευτέρα.
Η σημερινή σύνοδος του συμβουλίου των 35 χωρών συγκλήθηκε από τον πρόεδρό του, αφού έλαβε δύο ξεχωριστά αιτήματα από τη Ρωσική Ομοσπονδία και την Ουκρανία για μια τέτοια σύσκεψη.
“Απευθύνω έντονη έκκληση στους στρατιωτικούς ιθύνοντες να απέχουν από κάθε ενέργεια που παραβιάζει τις πέντε συγκεκριμένες αρχές του ΙΑΕΑ για την πρόληψη πυρηνικού ατυχήματος και τη διασφάλιση της ακεραιότητας του εργοστασίου και καλώ τη διεθνή κοινότητα να εργαστεί ενεργά για την αποκλιμάκωση αυτής της πολύ σοβαρής κατάστασης”, δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής Grossi στην εναρκτήρια δήλωσή του.
Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε σε λιγότερο από μία εβδομάδα μετά τις τρεις επιδρομές μη επανδρωμένων αεροσκαφών που έπληξαν τον χώρο του πυρηνικού σταθμού ZNPP, θέτοντας σε κίνδυνο την πυρηνική ασφάλεια και προστασία και βαθαίνοντας την ανησυχία για την ήδη εξαιρετικά επισφαλή κατάσταση στον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό (ΑΗΣ) της Ευρώπης, που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ένοπλης σύγκρουσης.
Ήταν η πρώτη φορά από τον Νοέμβριο του 2022 που ο ZNPP έγινε απευθείας στόχος στρατιωτικής δράσης. Η κίνηση αυτή αντιπροσώπευε επίσης μια σαφή παραβίαση των πέντε αρχών που αποσκοπούν στην προστασία των εν λόγω εγκαταστάσεων, αρχές οι οποίες καθορίστηκαν από τον Γενικό Διευθυντή Grossi στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών τον περασμένο Μάιο και, όπως δήλωσε στο Συμβούλιο, “μας μεταφέρει σε μια άκρως καθοριστική συγκυρία σε αυτόν τον πόλεμο”.
Παρόλο που τα εν λόγω πλήγματα -όπως και άλλα που αναφέρθηκαν από τις πηγές του εργοστάσιο τόσο πριν όσο και μετά τα γεγονότα της Κυριακής- δεν προκάλεσαν ζημιές που να θέτουν σε κίνδυνο την πυρηνική ασφάλεια και προστασία του ZNPP, ωστόσο σηματοδότησαν μια “σημαντική κλιμάκωση” των κινδύνων, ανέφερε ο Γενικός Διευθυντής Grossi.
Τονίζοντας ότι “κανένας δεν μπορεί θεωρητικά να επωφεληθεί ή να αποκομίσει οποιοδήποτε στρατιωτικό ή πολιτικό πλεονέκτημα” από την επίθεση σε πυρηνικό σταθμό, τόνισε:
“Σας καλώ να το θέσετε ως ύψιστη προτεραιότητά σας και να υποστηρίξετε τις δικές μου προτροπές και του ΔΟΑΕ να κάνετε ό,τι περνάει από το χέρι σας για να σταματήσει αυτός ο καταστροφικός πόλεμος, και καταστεί αδιανόητα ακόμα περισσότερο επικίνδυνος, μέσω περαιτέρω επιθέσεων στον ΑΗΣ Ζαπορίζια ή σε οποιοδήποτε άλλο πυρηνικό εργοστάσιο”.
Η ομάδα των εμπειρογνωμόνων του ΙΑΕΑ που έχει εγκατασταθεί στην περιοχή, συνέχισε να αναφέρει ότι στον χώρο ακούγονται συχνά ήχοι στρατιωτικής δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένων πολυάριθμων εξερχόμενων πυρών πυροβολικού πλησίον των εγκαταστάσεων.
Παρά τις αυξημένες στρατιωτικές προκλήσεις των τελευταίων ημερών, οι εμπειρογνώμονες του ΙΑΕΑ πραγματοποίησαν περιοδείες σε ολόκληρη την περιοχή την τελευταία εβδομάδα, επισκεπτόμενοι τις κύριες αίθουσες ελέγχου των έξι μονάδων αντιδραστήρων, το εργαστήριο παρακολούθησης της ακτινοβολίας εκτός του εργοταξίου, καθώς και την εγκατάσταση αποθήκευσης ραδιενεργών αποβλήτων της περιοχής.
Ωστόσο, όταν πήγαν στον αντιδραστήρα αυτό, δεν τους δόθηκε πρόσβαση σε τμήματα της αίθουσας στροβίλων της μονάδας 2, ούτε σε ορισμένα τμήματα της εγκατάστασης αποβλήτων, πράγμα που σημαίνει ότι δεν ήταν σε θέση να επαληθεύσουν την τρέχουσα κατάστασή της. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ο ZNPP δεν παρείχε έγκαιρη και κατάλληλη πρόσβαση στους εμπειρογνώμονες του ΔΟΑΕ σε όλους τους τομείς που είναι σημαντικοί για την πυρηνική ασφάλεια και προστασία.
“Σε αυτές τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, η παρουσία των εμπειρογνωμόνων του ΔΟΑΕ στον πυρηνικό σταθμό Ζαπορόζιε είναι πιο σημαντική από ποτέ. Το αμερόληπτο και τεχνικό τους έργο μας επιτρέπει να ενημερώνουμε τον κόσμο για τα γεγονότα εκεί με ανεξάρτητο και έγκαιρο τρόπο. Προκειμένου να εκτελέσουν αυτά τα κρίσιμα καθήκοντα, χρειάζονται άμεση και απεριόριστη πρόσβαση σε όλες τις περιοχές που είναι σημαντικές για την πυρηνική ασφάλεια και προστασία”, δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής Grossi.
(…)
Πηγή: https://www.iaea.org/news?type=3243
Σχόλιο της Σεισάχθειας:
Σχετικά με τα παράπονα του Αργεντίνου, όσον αφορά τη πρόσβαση του κλιμακίου του ΔΟΑΕ σε όλους τους χώρους του πυρηνικού σταθμού, βλέπε τη δήλωση της Ζαχάροβα που επικαλείται λόγους ασφαλείας των διεθνών παρατηρητών και επίσης προηγούμενη δήλωση του ΔΟΑΕ σχετικά με το περιστατικό, όπου οι ίδιοι πάλι, μόλις απέφυγαν πλήγμα, από επίθεση που δέχθηκαν με ντρόουν, χάρις την παρέμβαση των ρωσικών δυνάμεων.
