Η υστερία υπό συνθήκες επιθανάτιου άγχους δεν βοηθάει καθόλου τη Δύση
Ο Σεργκέι Λαβρόφ έχει την ικανότητα να συνοψίζει την ουσία των όσων συμβαίνουν. Μερικές φορές του αρκούν μόνο μερικές λέξεις, οι οποίες στη συνέχεια «καθιερώνονται ως εκφράσεις». Δεν είναι γνωστό αν αυτό θα συμβεί με τις δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών σε συνέντευξη που παραχώρησε σε τρεις ραδιοφωνικούς σταθμούς (συμπεριλαμβανομένου του Sputnik), αλλά μια φράση από αυτήν αξίζει ιδιαίτερης προσοχής.
Και την διατύπωσε ο Λαβρόφ στην αρχή, απαντώντας στο ερώτημα αν οι συνεχείς δηλώσεις της Δύσης ότι δεν θα σταματήσει μέχρι να ηττηθεί στρατηγικά η Ρωσία υποδηλώνουν ότι η μυρωδιά ενός μεγάλου πολέμου πλανάται στον αέρα. Ο υπουργός ξεκαθάρισε αμέσως: «Η αναμόχλευση του θέματος της ήττας της Ρωσίας και η έμφαση στον υπαρξιακό χαρακτήρα αυτής της ήττας όσον αφορά το μέλλον της Δύσης δεν αντανακλά τόσο μια πολεμική διάθεση όσο το επιθανάτιο άγχος και την υστερία».
Ο Λαβρόφ εξήγησε στη συνέχεια ότι η Δύση καταλαβαίνει στην πραγματικότητα προς τα πού φυσάει ο άνεμος: «Στο ίδιο πνεύμα είναι και άλλες δηλώσεις: “Θα χάσουμε την επιρροή μας”, “Η Ρωσία θα ξαναφτιάξει τον κόσμο μαζί με την Κίνα, το Ιράν, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας, τη Συρία”». Αυτό δεν αντικατοπτρίζει ανασφάλεια, αλλά ακριβώς το αντίθετο – την επίγνωση ότι υπάρχει, όπως δεν διστάζουν να το ονομάσουν, μια «μάχη» για τη διατήρηση της ηγεμονίας τους, αλλά στην πραγματικότητα – τη διαμόρφωση μιας νέας πολυπολικής παγκόσμιας τάξης».
Σε κάποιους τα λόγια περί «αγωνίας και υστερίας» της Δύσης μπορεί να φαίνονται υπερβολικά, σε άλλους απλώς μια επιτυχημένη προπαγανδιστική δήλωση, αλλά στην πραγματικότητα ο Λαβρόφ κάνει μια αρκετά σωστή διάγνωση. Η Δύση δεν έχει τρελαθεί, αντιθέτως, κατανοεί πολύ καλά την ουσία των όσων συμβαίνουν εκεί, επιπλέον, εξακολουθεί να είναι σίγουρη για τη δύναμή της και την ικανότητά της να υπερασπιστεί την ηγεμονία της, αλλά την ίδια στιγμή περιοδικά γίνεται υστερική μέσα στο χαροπάλεμά της.
Το ψυχορράγημα της υπάρχουσας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, την οποία η Δύση (χωρίς να παραμένει ενιαία, όπως τις τελευταίες δεκαετίες, ή μάλλον υποταγμένη στην αγγλοσαξονική ηγεσία) οικοδομούσε επί αιώνες, μια παγκόσμια τάξη πραγμάτων που εξασφάλιζε την κυριαρχία και την ηγεμονία του δυτικού πολιτισμού. Επιπλέον, φάνηκε σε πολλούς ότι απέμεναν μόνο λίγα βήματα για να ολοκληρωθεί η διαδικασία οικοδόμησης μιας ενιαίας ανθρωπότητας, ενός ενοποιημένου κόσμου υπό την αγγλοσαξονική ηγεσία.
Η διαδικασία της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης θα έπρεπε να οδηγήσει στο γεγονός ότι η Δύση απλώς δεν θα μπορούσε να έχει αντιπάλους, εκείνους που θα μπορούσαν έστω και δυνητικά να την αμφισβητήσουν, επειδή τα έθνη-κράτη θα έσβηναν σταδιακά, τυλιγμένα στον ιστό των παγκόσμιων επιχειρήσεων. Και ακριβώς τη στιγμή που το «λαμπρό μέλλον μιας ενοποιημένης ανθρωπότητας» ήταν τόσο κοντά, όλα άρχισαν να καταρρέουν.
Η χρεοκοπία ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του ’90 – και μια από τις πιο εντυπωσιακές εκδηλώσεις της ήταν η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Ωστόσο, οι καταστροφικές συνέπειές της για τη φήμη της Δύσης στον κόσμο θα μπορούσαν να είχαν ξεπεραστεί, αν η Ρωσία δεν είχε αρχίσει την ίδια στιγμή να «θολώνει τα νερά». Η Ρωσία, η οποία ήδη από το 2007, δια στόματος Πούτιν, διακήρυξε τη διαφωνία της με τη μονοπολική παγκόσμια τάξη – και στη συνέχεια άρχισε να υπερασπίζεται με συνέπεια τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της, επιστρέφοντας στο μεγάλο παιχνίδι. Η Ρωσία έχει πρακτικά ξεγραφτεί από μικρή δύναμη, ως ένας περιφερειακός παράγοντας, και ξαφνικά αρχίζει να διεκδικεί και πάλι τη διαμόρφωση των παγκόσμιων κανόνων του παιχνιδιού.
Στην πραγματικότητα, η αρχική επιδίωξη της Ρωσίας δεν ήταν τόσο η εγκαθίδρυση ενός νέου πολυπολικού κόσμου όσο η αποκατάσταση του ιστορικού της χώρου ως μεγάλης Ρωσίας. Τότε, στο γύρισμα της δεκαετίας του 1990 και του 2010, η Δύση θα μπορούσε θεωρητικά να έρθει ακόμη σε συμφωνία μαζί μας, αν το ήθελε – αναγνωρίζοντας τη σφαίρα επιρροής μας και παραιτούμενη, κυρίως, από τις διεκδικήσεις της στην Ουκρανία.
Ωστόσο οι Αγγλοσάξονες δεν άκουγαν το θόρυβο των ανέμων της ιστορίας και δεν καταλάβαιναν την κατεύθυνση που φυσούσαν – τους φαινόταν ότι το πρόβλημα της Ρωσίας είναι βαθιά δευτερεύον, δεν υπάρχει λόγος να της παραχωρηθεί τίποτα και ότι η ισχύς και η ηγετική θέση της Δύσης στον κόσμο συνολικά θα διατηρηθεί χάρη στη σωστή αναπροσαρμογή των προτεραιοτήτων και των συμμάχων. Η Δύση έχασε τον χρόνο και τις ευκαιρίες – αν όχι για να εδραιώσει την ηγεμονία της, τουλάχιστον για να επιβραδύνει τη διαδικασία αποδόμησής της. Αντίθετα, οι ενέργειές της απλώς επιτάχυναν τη διαδικασία ώστε ο υπόλοιπος κόσμος να συνειδητοποιήσει την έναρξη μιας μεταβατικής περιόδου, την έναρξη της μεταδυτικής εποχής.
Έκτοτε, η διαδικασία του επιθανάτιου άγχους της ατλαντικής επικυριαρχίας απλώς επιταχύνθηκε και μετά το 2022 εισήλθε σε μια φάση διαρκείας. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο θάνατος (δηλαδή η απώλεια της παγκόσμιας ηγεμονίας της Δύσης) θα επέλθει τα επόμενα χρόνια. Η διαδικασία μπορεί ακόμη και να τραβήξει για μερικές δεκαετίες, πάντως έχει γίνει οριστικά μη αναστρέψιμη. Για αυτό το χαροπάλεμα μιλάει ο Σεργκέι Λαβρόφ, όχι μόνο για τη μάχη της Δύσης για την Ουκρανία.
Και είναι ακριβώς η επίγνωση αυτής της αγχωτικής – αγωνιώδους κατάστασης που οδηγεί στην υστερία, διότι η ίδια η Δύση έχει ανεβάσει το διακύβευμα σε σχέση με το μέτωπο της Ουκρανίας, δηλώνοντας ότι μια νίκη της Ρωσίας είναι απολύτως απαράδεκτη και εξισώνοντας την ήττα της Ουκρανίας με τη δική της ήττα. Όλες αυτές οι δηλώσεις: ότι διακυβεύεται η μοίρα της παγκόσμιας ηγεμονίας των ΗΠΑ δεν συνιστούν απλώς φόρο τιμής στη συνήθη αγγλοσαξονική λατρεία για τις υψηλών τόνων δηλώσεις, αλλά καταλήγουν επίσης σε αυτοεκπληρούμενες προφητείες.
Πάντως, δεν χρειάζεται να είναι κανείς προφήτης για να προβλέψει το μέλλον των Ατλαντικών φιλοδοξιών: αυτές πράγματι καταρρέουν, η Δύση χάνει στην πραγματικότητα έδαφος, της λείπουν ακόμη και τα πλέον στοιχειώδη πυρομαχικά (εν προκειμένω δεν αναφερόμαστε στην ισχύ του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος, αλλά για τα μέσα που δεν διαθέτει πλέον για να μπορεί να ελέγχει όπως παλαιότερα τον κόσμο). Φυσικά, η υστερία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να επιστρατεύσει για λίγο ακόμη τις δυνάμεις της, ίσως και να μπερδέψει επιπλέον τον αντίπαλο, όμως δεν μπορεί να αλλάξει τον ρου της ιστορίας ή τη βούληση της Ρωσίας.
